راز گره خوردن آغاز ماه رجب با شکافنده علوم
آغاز
ماه رجب كه یكی از شهور ثلاثه عبادت و بندگیست، با نام مبارك امام باقر
علیه السلام گره خورده است و در اواسط آن نیز چند میلاد دیگر و از همه
مهمتر میلاد امیرالمۆمنین علیه السلام واقع شده است. این تقارن میمون این
نوید را می دهد كه ماه های عبادت و بندگی اگر چه ماه عبادت و بندگی خداوند
می باشند اما جز با تأسی به بندگان حقیقی و واقعی خداوند و موالات ایشان كه
همان خاندان رسول مكرم اسلام علیهم السلام می باشند این بندگی و اطاعت
محقق نخواهد شد:
در حدیثی به نقل از شیخ مفید می خوانیم كه:
« امیرالمۆمنین ماه رجب را روزه می داشتند و می فرمودند:
رجب ماه من و شعبان ماه رسول الله صلی الله علیه و آله و رمضان ماه خداوند است .» (1)
اگر
بخواهیم یك معنای روانی از این روایت به دست آوریم خواهیم گفت: همان طور
كه معنی ماه خدا بودن رمضان این است كه در این ماه باید ذكر خدا و مناجات و
ثنای او به شكل ویژه تحقق یابد ، معنی اینكه شعبان ، ماه رسول خداست نیز
این است كه در ماه شعبان باید بیشتر و بهتر از سائر ماه ها نام آن بزرگوار
بر زبانها جاری شود به همین دلیل در این ماه صلوات خاصه شعبانیه وارد شده و
افضل اعمال این ماه صلوات بر محمد وآل او علیهم السلام می باشد و بر همین
منوال معنی این كه ماه رجب ماه امیرالمۆمنین علیه السلام است این خواهد بود
كه در این ماه ذكر و نام حضرت باید زینت بخش محافل و مجالس بندگی حق باشد
حال باید دید ماهی كه آغازش مزین به نام باقر العلوم علیه السلام و وسطش به
نام مولی الموحدین علیه السلام و پایانش مبعث رسول گرامی اسلام صلی الله
علیه و آله می باشد آیا این ماه مایه افتخار معصومین علیهم السلام می باشد
كه در این ماه به دنیا آمده اند یا این كه افتخار این ماه است كه مشرف و
مزین به این انوار طیبه شده است ؟!
معنی
ماه خدا بودن رجب این است كه ماه بندگی خداست و قبلا گفتیم از آنجا كه
بندگی حقیقی جز با موالات اهل بیت علیهم السلام امكان ندارد پس به یك معنی
ماه رجب ماه اولیاء خدا نیز می باشد !!
آنچه كه در خور
توجه است این است كه زمان و مكان ارزش و اعتبار ذاتی ندارند و تمامی زمانها
و مكانهای مقدس ارزش و اهمیت خود را از وقایعی اكتساب می نمایند كه در
درون آنها رخ می دهند که « لا أقسم بهذا البلد و أنت حلّ بهذا البلد » (2)
تمام ارزش سرزمین مقدس كربلا به دلیل آن نفس مطمئنه ایست كه در آن آرام
گرفته و تمام ارزش شب قدر به خاطر وقایعی است كه در آن اتفاق می افتد از
نزول ملائكه گرفته تا شرفیابی آنها به نزد ولی خدا و نزول قرآن و غیره.
حال
با این اوصاف اگر بگوییم كه ماه رجب ماه علم است و ارزش آن به دلیل این
است كه آغاز آن میلاد شكافنده علوم نبوی است و هنگامی كه ماه در سیزدهم رو
به كمال می گذارد و در اوج تلألۆ و درخشندگی است میلاد باب علم مدینه نبوی
است و در اواخر این ماه نیز سفارش به زیارت عالم آل محمد و بضعه نبوی شده
است ، قطعا سخن به گزافه نگفته ایم و شاید با این مقدمات بتوان فهمید كه
چرا شعبان ماه رسول خدا صلی الله علیه و آله گشته زیرا كسی می تواند با آن
نور عظیم اتصال برقرار نماید و خود را در معرض تابش آن قرار دهد كه از باب
علم او وارد شود و به شكافنده علوم او و پاره تنش كه در خراسان مدفون است
سر تعظیم فرود آورد و وقتی از این مراحل و امتحانات سربلند بیرون آمد لایق
این می شود كه وارد ماه نبوی شود و اگر حق ماه نبوی یعنی شعبان را به درستی
ادا نمود لیاقت پیدا می كند تا وارد ماه میهمانی الله شود.
به این
دلیل است كه در اول این نوشتار ادعا نمودیم كه بندگی حقیقی برای خداوند جز
از طریق توجه به اولیاء الهی ممكن نیست « أین وجه الله الذی إلیه یتوجه
الأولیاء أین السبب المتصل بین الأرض و السماء » (3)
و باز به همین دلیل است كه از همین امام همام یعنی امام باقر علیه السلام نقل شده است كه فرموده اند:
«
هر كس كه اول و وسط و آخر ماه رجب را روزه بگیرد خداوند بهشت را بر او
واجب گردانده و با ما و در درجه ما در روز قیامت محشور خواهد كرد. »(4)
زمان
و مكان ارزش و اعتبار ذاتی ندارند و تمامی زمانها و مكانهای مقدس ارزش و
اهمیت خود را از وقایعی اكتساب می نمایند كه در درون آنها رخ می دهند که «
لا أقسم بهذا البلد و أنت حلّ بهذا البلد »
با این اوصاف شاید بتوان سرّ گره خوردن غرّه رجب با نام امام باقر علیه السلام را بتوانیم حدس بزنیم.
حرام بودن این ماه اگر چه از قبل از اسلام مرسوم بوده لكن اسلام سنتهای قبل از خود را بدون دلیل امضا نمی نموده است.
و
ناگفته نماند كه حدیثی كه در صدر بحث آوردیم به این مضمون كه رجب ماه امام
علی علیه السلام و شعبان ماه رسول الله صلی الله علیه و آله و رمضان ماه
خداوند است منافات با حدیث معروفی كه می فرماید : « رجب ماه خدا و شعبان
ماه رسول خدا و رمضان ماه امت است» (5)، ندارد چرا كه معنی ماه امت بودن
رمضان این است كه به مهمانی خدا وارد شده و مورد آمرزش واقع می شوند و معنی
ماه خدا بودن رجب این است كه ماه بندگی خداست و قبلا گفتیم از آنجا كه
بندگی حقیقی جز با موالات اهل بیت علیهم السلام امكان ندارد پس به یك معنی
ماه رجب ماه اولیاء خدا نیز می باشد!!
باشد تا عبادات خود اعم از
روزه و نماز و ذكر و قرآن و دعا را در این ماههای مقدس معطر با نام و یاد
پیامبر گرامی اسلام و اهل بیت مكرمش علیهم السلام بگردانیم.
کلیپ شب عشقه،شب نوره
پی نوشت:
1- مسار الشیعة ص56 .
2- سوره بلد /1 .
3- دعای ندبه .
4- كشف الغطاء ج 2ص323.
5- ثواب الأعمال ص54 .
حمید حاج علی
مدّرس حوزه علمیه